ธุรกิจแฟรนไชส์ คืออะไร
ธุรกิจแฟรนไชส์ (Franchies) เป็นรูปแบบการขยายธุรกิจและช่องทางการจัดจำหน่ายสินค้าวิธีหนึ่ง เจ้าของธุรกิจที่ต้องการขยายสาขาจะเปิดให้ผู้ที่มีความต้องการลงทุนในธุรกิจแต่ไม่อยากเริ่มต้นเองตั้งแต่ต้น สามารถเข้ามาซื้อ “สิทธิ์” ของกิจการที่เปิดขายแฟรนไชส์ได้ โดยผู้ที่ขายสิทธิ์จะถูกเรียกว่า แฟรนไชส์ซอร์ (Frachisor) และผู้ที่มาซื้อสิทธิ์เรียกว่า แฟรนไชส์ซี (Franchisee)
การขายสิทธิในลักษณะแฟรนไชส์ ผู้ขายจะต้องส่งมอบเครื่องหมายการค้า ระบบการบริหารจัดการ การดำเนินงานของธุรกิจ ความเชี่ยวชาญ(Know how) ที่ใช้ในการดำเนินกิจการ หรืออาจรวมถึงสินค้าและบริการด้วยเช่นกัน รายละเอียดเหล่านี้จะขึ้นอยู่กับเงื่อนไขและรูปแบบการขายแฟรนไชส์ ส่วนผู้ที่ซื้อสิทธิ์ไปจะต้องจ่ายค่าธรรมเนียมแรกเข้าหรือที่เรียกว่า Franchies fee รวมถึงค่า Royalty fee ในสัดส่วนตามที่ตกลงกัน และจะต้องดำเนินการภายใต้กฎและข้อบังคับที่ได้ตกลงไว้ร่วมกันในระหว่างทำสัญญาด้วยเช่นกัน
ประเภทของธุรกิจแฟรนไชส์
1.แฟรนไชส์ธุรกิจ (Business for Franchises)
เป็นประเภทของธุรกิจแฟรนไชส์ที่พบเห็นได้มากที่สุด ผู้ที่เป็นเจ้าของสิทธิ์จะส่งมอบสินค้าและบริการ ระบบบริหารจัดการภายในร้าน รวมถึงเครื่องหมายการค้าของธุรกิจให้แก่ผู้ที่มาขอซื้อแฟรนไชส์ และอาจมีส่วนเสริมต่าง ๆ ที่เจ้าของแฟรนไชส์มอบให้เพิ่มเติมเพิ่อสร้างมาตรฐานของแต่ละสาขาให้เสมอกัน เช่น คอร์สฝึกอบรม , ระบบ Pos , คู่มือปฎิบัติงาน เป็นต้น ส่วนมากแฟรนไชส์ประเภทนี้มักจะพบได้ในธุรกิจร้านอาหาร
ตัวอย่างแฟรนไชส์ประเภทธุรกิจ
- ร้านสะดวกซื้อ 7 – 11
- KFC
- Cafe Amazon
2.แฟรนไชส์ผลิตภัณฑ์ (Product and Brand Franchises)
เป็นอีกหนึ่งรูปแบบของแฟรนไชส์ที่พบเห็นได้มากเช่นกัน เจ้าของสิทธิ์จะให้สิทธิ์ผู้มาซื้อแฟรนไชส์นำตัวสินค้าและบริการของตนไปจัดจำหน่ายภายใต้เครื่องหมายการค้าของตน โดยที่เจ้าของสิทธิ์จะทำหน้าที่ผลิตและส่งต่อตัวสินค้าให้แก่ผู้มาซื้อสิทธิ์นำไปจัดจำหน่ายต่อ แฟรนไชส์ประเภทนี้มักจะมีขนาดเล็ก ใช้เงินลงทุนต่ำ สามารถเริ่มต้นได้ง่าย
ตัวอย่างแฟรนไชส์ประเภทผลิตภัณฑ์
- ซุ้มขายลูกชิ้นหรือไส้กรอกทอด
- ร้านเครื่องดื่มชานมไข่มุกขนาดเล็ก
- ตัวแทนจัดจำหน่ายรถยนต์
3.แฟรนไชส์การผลิต (Manufacturing Franchises)
รูปแบบแฟรนไชส์ประเภทนี้มักเป็นการควบรวมระหว่างภาคธุรกิจด้วยกันเอง (ฺBusiness to business) ผู้ซื้อสิทธิ์แฟรนไชส์จะได้รับสิทธิ์ในการผลิตสินค้าหรือชิ้นส่วนของสินค้าและเครื่องหมายการค้าเพื่อนำไปจัดจำหน่ายต่อ
ตัวอย่างแฟรนไชส์ประเภทการผลิต
- โรงงานผลิตเครื่องดื่ม
- โรงงานผลิตชิ้นส่วนรถยนต์
ข้อดี-ข้อเสียการลงทุนในธุรกิจแฟรนไชส์
ข้อดี
- ขยายสาขาได้รวดเร็ว
- มีมาตราฐานสินค้าและบริการในระดับเดียวกันทุกสาขา
- ส่งต่อความสำเร็จให้แก่ผู้ที่สนใจเข้ามาเป็นเจ้าของธุรกิจ
- สะดวกสำหรับผู้ที่อยากจะเริ่มต้นธุรกิจแต่ยังไม่มีประสบการณ์
- มีเจ้าของแฟรนไชส์ทำการตลาดส่งเสริมการขายให้
ข้อเสีย
- ชื่อเสียงของแฟรนไชส์ไม่สามารถการันตีความสำเร็จได้เสมอไป
- ไม่มีอิสระในการบริหารจัดการ
- กำไรที่เกิดขึ้นต้องแบ่งให้กับเจ้าของแฟรนไชส์ตามสัดส่วนที่กำหนดไว้
ที่มา : fantasticfranchise.com, merchantmaverick.com, thaifranchisecenter.com, sme.go.th, upcounsel.com